آرامگاه کوروش کبیر

وقتی از راه جاده به خرابه های پاسارگاد نزدیک می شویم،اولین اثرمهمی که ازشهر و پایتخت قدیم پادشاهان هخامنشی جلب توجه می کند،آرامگاه کوروش است.این آرامگاه در مغرب دهکده ی مادر سلیمان واقع شده که سقف آن به صورت شیروانی یا بام دو پشته ای به وسیله ی سنگ های تراشیده شده ی چهارگوش پوشیده شده است.

این مقبره، اتاق کوچکی است که بر قاعده اش شش طبقه سنگی قرار دارد و هرطبقه از طبقه ی زیرین،کوچکتر ساخته شده است.به طوری که پله ها با اندازه های مختلف این قبر را در بر گرفته اند.مساحت کل بنا،156 متر مربع می باشد.

طبقه ی اول این مقبره که بلندتر از سایر طبقه هاست،70/1 متر ارتفاع داشته و طبقه دوم و سوم هریک3/1 متر و طبقات دیگر هرکدام نیم متر بلندی دارند.عرض سکوهای اطراف مقبره حدود نیم متر را نشان می دهند.روی هم رفته این مقبره ازسطح زمین تا کف اتاق آرامگاه 35/5 متر بلندی داشته و اگر بخواهیم ارتفاع کل مقبره را مشخص کنیم،حدود 11 متر می باشد.پس از عبور از سکوها به درب تنگ و کوتاهی به عرض یک متر و بلندی 30/1 متر که در طرف شمال ساخته شده است می رسیم.بعداز ورودی،یک دهلیز به درازای 30/1 متر به چشم می خورد که در انتهای آن،اتاق اصلی به ابعاد 3 در 2 متر ساخته شده است.دیوارهای اتاق را سنگ های تراشیده شده سفید در برگرفته و دو پارچه سنگ بزرگ حجاری شده نیز سقف آن را تشکیل می دهد که تا کف اتاق حدود 10/3 متر ارتفاع دارد.پارچه سنگ های تراشیده شده چهارگوش که در اتاق این آرامگاه بکار برده شده است،در شیوه کاملا مشخص عصر هخامنشی ،با بتهای دم چلچله ای سربی یا آهنی به هم متصل شده که از نظر سبک معماری شایان توجه می باشد.